Morze Bałtyckie – wspólne dobro Europy
27 lutego 2014 roku na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego odbyła się III Ogólnopolska Konferencja Prawa Morskiego “Morze Bałtyckie – wspólne dobro Europy”. Została zorganizowana przez Europejskie Stowarzyszenie Studentów Prawa ELSA Gdańsk. Przedstawiciele administracji rządowej i samorządowej, armatorów, związków zawodowych a także przedsiębiorcy, prawnicy, naukowcy i studenci wypełnili aulę Wydziału Prawa i Administracji po brzegi.
Otwierając konferencję prof. Dorota Pyć, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju, mówiła o konieczności współpracy naukowców i praktyków, łączenia doświadczenia profesorów i energii studentów. Prelegenci skupili się na trzech zagadnieniach związanych z gospodarką morską: konkurencyjności, ochronie środowiska i aspektom społecznym.
Intermodalne porty. O roli transportu intermodalnego w rozwoju portów i miejsca portów w transeuropejskich sieciach transportowych mówiła Dorota Raben, Prezes Zarządu Morskiego Portu Gdańsk S.A. podkreślając, że w 2013 r. w terminalach portu gdańskiego przeładowano ponad 30 mln t ładunków o wartości 160 mld zł. W terminalach pracuje 40 tys. osób, a wartość zarządzanego majątku to 1 mld zł. „Transport intermodalny będzie te wartości zwiększał. Gdyby nie aktywność portu pociągi i samochody woziły by powietrze” – obrazowo stwierdziła prezes Raben.
Okres 2010-2013, to mimo recesji w innych działach gospodarki najlepsze lata dla polskich portów – zauważył Janusz Jarosiński, Prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. Na przykładzie Gdyni pokazał pozytywne efekty prywatyzacji i nieustannego inwestowania w infrastrukturę. Tylko w 2013 r. na inwestycje wydaliśmy 100 mln zł oraz podpisaliśmy umowy inwestycyjne o wartości 260 mln zł. W 2014 r. wykonane zostaną przedsięwzięcia o wartości 259 mln zł – wyliczał prezes Jarosiński, podsumowując: Port Gdynia w latach 2007-2013 zainwestował w swój rozwój 539,98 mln zł, a planowane nakłady inwestycyjne w latach 2014-2016 wyniosą 737,1 mln zł.
DCT płaci 1,9 mld zł. Dominik Landa, dyrektor handlowy DCT Gdańsk w sposób obrazowy przedstawił historię budowy i rozwoju DCT. Mówił, że dzięki inwestycjom i aktywnej działalności marketingowej DCT wyprzedził wszystkie terminale kontenerowe na Bałtyku w przeładunkach kontenerów. W 2013 r. w formie VAT, akcyzy i cła DCT wpłacił do budżetu 1,9 mld zł wyliczył dyrektor Landa. Zasady przyznawania pomocy finansowej w zakresie sieci transeuropejskich w Unii Europejskiej w kontekście budowy autostrad morskich Morza Bałtyckiego omówiła wnikliwie prof. Sylwia Majkowska-Szulc, koncentrując się na programach Marco Polo, w których nie uczestniczył żaden podmiot z Polski. Kontynuując tą myśl, o konieczności zwiększenia aktywności Polski w projektach UE realizowanych w Regionie Morza Bałtyckiego i Europie Środkowej oraz kreowania korytarzy transportowych mówił przedstawiciel Polskiego Klastra Morskiego.
Morze i środowisko. Istotę środowiskowej gospodarki morskiej wyjaśniła prof. Janiny Ciechanowicz-McLean, podkreślając wagę zrównoważonego rozwoju gospodarki i środowiska. Priorytety morskiego planowania przestrzennego w Polsce na tle prawa Unii Europejskiej omówiła Katarzyna Krzywda, dyrektor Departamentu Morskiego i Żeglugi, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. Dagmara Żygowska, wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, zwróciła uwagę na brak uregulowań prawnych i opieszałość polskich legislatorów w zakresie stanowienia prawa dotyczącego wykorzystania energii wiatrowej na morzu. W Niemczech po trzech latach funkcjonowania ustawy następuje jej nowelizacja, w Polsce tworzymy ustawę już 2,5 roku. Kiedy ją przyjmiemy trzeba będzie prawo poprawiać – alarmowała prezes Żygowska, zwracając uwagę na rolę tej branży w aktywizacji gospodarczej. W najbardziej aktywnym wariancie rozwoju morska energetyka wiatrowa może przynieść budżetowi i gospodarce łącznie 93,8 mld zł rocznie. Udział PRS w stanowieniu prawa dotyczącego bezpieczeństwa wydobywania węglowodorów w polskich obszarach morskich, czyli problematykę klasyfikacji w obszarze offshore ropy i gazu – bardzo szeroko omówił Janusz Diling, Dyrektor Pionu Przemysłowego Polskiego Rejestru Statków S.A. również wskazując na niedostosowanie prawa polskiego do funkcjonowania nowych instalacji w polskiej strefie gospodarczej.
Porty dają pracę. Panel dotyczący społecznej gospodarki morskiej poruszał ważne aspekty praw pracowniczych załóg pływających. Prof. Monika Tomaszewska, która omawiała prawne aspekty zatrudnienia marynarzy, zwróciła uwagę na trudności w przestrzeganiu umów zbiorowych i praw pracowniczych. Wynika to często z rejestrowania statków pod wygodnymi (tanimi) banderami i przenoszenia zarządu jednostek do krajów o przyjaznych dla właściciela systemach podatkowych. Utrudnia to identyfikowanie pracodawcy i kraju, którego normy prawne są stosowane przez właścicieli i zarządzających statkami. O korzyściach funkcjonowania portu dla miasta i jego mieszkańców barwnie mówił Julian Skelnik, Przewodniczący Baltic Ports Organization, podkreślając że port to miejsce, gdzie powstają impulsy wzrostu oraz innowacje. „Jedno miejsce w porcie generuje 25 miejsc pracy w regionie” – powiedział Bogdan Ołdakowski, Prezes Zarządu Actia Forum Sp. z o.o. mówiąc obrazowo o atrakcyjności zatrudnienia w sektorze portowym i jego otoczeniu.
Konferencję sprawnie prowadzili dr Magdalena Adamowicz i mgr Jakub Puszkarski, członkowie gdańskiego ELSA.
Tekst i zdjęcie Marek Grzybowski