Innowacje w przemysłach morskich nabierają tempa równego rozwojowi telefonów komórkowych i sztucznej inteligencji. W efekcie na Bałtyku w 2025 pojawią się pierwsze bezzałogowe statki jako produkt projektu One Sea – Autonomous Maritime Ecosystem. Nowe rozwiązanie będzie efektem współpracy wiodących firm projektowych i producentów inteligentnych rozwiązań w transporcie morskim.
Morski ekosystem. Projekt One Sea wygeneruje nie tylko jednostkę pływającą ale jednolity system DIMECC (Digital, Internet, Materials & Engineering Co-Creation). Liderami konsorcjum są: ABB, Cargotec (MacGregor oraz Kalmar), Ericsson, stocznia Meyer Turku, Rolls-Royce, Tieto oraz Wärtsilä. Działania projektowe i wdrożeniowe wspiera klaster morski Finnish Marine Industries oraz fiński fundusz Tekes. „One Sea ecosystem jest oczywistym krokiem ku informatyzacji i digitalizacji przemysłów morskich” uważa Harri Kulmala, prezes zarządu DIMECC.
Organizacja ta integruje działania około 2 tys. innowatorów z różnych dziedzin, ponad 400 organizacji, 69 udziałowców oraz ponad 10 koordynatorów projektów. Są również partnerzy zagraniczni platformy z Chin, Flandrii, Włoch, Niemiec. W tej organizacji nie ma partnera z Polski. Jednakże Polski Klaster Morski uczestniczył w wygenerowaniu projektu ECOPRODIGI – increasing eco-efficiency in the Baltic Sea Region maritime industry through digitalisation.
Firmy i organizacje współdziałające w projekcie One Sea są liderami innowacji w swoich dziedzinach, a ścisłe powiązanie projektu z przemysłem zapewnia mu dynamikę większą niż gdyby rozwiązania problemów podejmowano się jedynie na poziomie analiz akademickich – podkreśla aplikacyjny charakter działań Kulmala. W efekcie działań zespołu ma bowiem powstać autonomiczna sieć transportu morskiego.
W Chinach od kilku lat pracuje się nad projektem statku bezzałogowego na zlecenie Maritime Safety Administration (MSA). Powołano specjalną grupę ekspertów, a projekt “Unmanned Multifunctional Maritime Ships Research and Development Project” koordynowany jest przez department Zhejiang MSA przy wsparciu Wuhan University of Technology. MSA informowuje, że nowe rozwiązanie będzie nie tylko w pełni zintegrowanym systemem do zarządzania statkami bezzałogowymi ale również będzie wykorzystywane przez administrację morską, rybołówstwo, do monitorowania pogody oraz ochrony wód terytorialnych i celów militarnych.
Blue Denmark. Administracja Morska Danii (AMD) uruchomiła program mający na celu budowę i eksploatację statku autonomicznego. Fazę koncepcyjną AMD realizuje wraz z Technical University of Denmark (DTU). Studium wykonalności i projekt handlowego statku bezzałogowego finansowane są ze specjalnego Duńskiego Funduszu Morskiego. Celem krótkookresowym projektu jest poprawa bezpieczeństwa i efektywności ekonomicznej statków – wyjaśnił Troels Lund Poulsen, duński minister Gospodarki i Rozwoju. Celem długookresowym jest rozwój transportu morskiego w oparciu o statki autonomiczne, który ma stanowić istotny składnik polityki morskiej Danii realizowanej pod hasłem Blue Denmark. Chodzi o rozwój gospodarki morskiej opartej na rozwiązaniach innowacyjnych i najnowszych technologiach, efektywnym wykorzystaniu energii, rozwoju bezpiecznego transportu morskiego.
Norweska Administracja Morska oraz Norweska Administracja Wybrzeża podpisały porozumienie o wyznaczeniu pierwszego w świecie akwenu do testowania statków autonomicznych. Jednostki bez załogi będą pływały w fiordzie Trondheim. W projekcie uczestniczą: Norwegian University of Science and Technology (NTNU), Kongsberg Seatex, Kongsberg Maritime, MARINTEK oraz Maritime Robotics we współpracy z Trondheim Harbour oraz Norweską Administracją Morską. “Nie wiemy co prada jeszcze jak będzie działał system transport autonomicznego, lecz Norweska Administracja Morska zamiearza być głównym uczestnikiem jego rowoju” – informował media Olav Akselsen, Dyrektor Generalny Shipping and Navigation. Po podpisaniu porozumienia naukowcy z NTNU przy użyciu statku badawczego Gunnerus zaprezentowali możliwości zasady pływania statków autonomicznych i wykorzystania wybranego akwenu do badań. Na wodach Trondheim Fjord testowano autonomiczną jednostkę koncepcyjną ReVolt opracowaną przez DNV GL. Model statku 1:20 testowali Kjetil Muggerud oraz Henrik Alfheim z NTNU wraz ze studentami. W 2016 r. rząd powołał Norwegian Forum for Autonomous Ships (NFAS) w celu finansowania i rozwoju morskich systemów i statków bezzałogowych.
W 2025 statek bez załogi. Projekt One Sea ma za zadanie zintegrować prace nad statkiem autonomicznym podjęte przez firmy i ośrodki badawcze z całego świata. One Sea – Autonomous Maritime Ecosystem polega na skonsolidowaniu działań w ramach jednolitego planu. Przyjęta „mapa drogowa” to konkretny program działań, efektem których ma być uruchomienie autonomicznego systemu transportu morskiego w 2025 r. Harmonogram działań został opracowany przez wiodące firmy innowacyjne działające w projekcie i skorygowany przez krajowe organy doradcze oraz międzynarodową radę konsultacyjną. Takie podejście wynika z konieczności przyspieszenia prac legislacyjnych i organizacyjnych przez instytucje krajowe i międzynarodowe w celu uniknięcia barier we wdrożeniu innowacyjnych rozwiązań w transporcie morskim w ruchu krajowym i międzynarodowym. Krajom i portom, które nie przystosują się do działań w nowym ekosystemie transportowym grozi wykluczenie.
Marek Grzybowski
