W przededniu Polsko-Kazachstańskiego Forum Gospodarczego, które odbyło się 23 sierpnia 2016 r. w Warszawie odwiedziłem pana Piotra Guzowskiego, prezesa Polsko – Kazachstańskiej Izby Handlowo Przemysłowej. Chciałem nie tylko lepiej, ale i z pierwszej ręki poznać codzienność wzajemnych relacji biznesowych. Od tego tez zacząłem rozmowę:
– Jak sądzę jest Pan właściwą osobą, która może się wypowiedzieć na temat praktycznej strony relacji miedzy Polską a Kazachstanem. Oczywiście, w pierwszym rzędzie, chcę zapytać o wnioski, wynikające ze stosunków handlowych.
Według Informatora MSZ W Kazachstanie jest zarejestrowanych około 190 firm z kapitałem polskim i około 2 tys. firm biorących udział w wymianie handlowej z tym krajem. Jej efekt w wysokości 1 130 011,0 tys. USD wyglądał nawet w 2015 r. dość imponująco. Jednak w rozbiciu na eksport 340 812,1USD oraz import 789 198,9 USD wskazuje na kolosalną dysproporcję.
Jak wiem do zadań Izby należy m. in. przyczynianie się do rozwoju stosunków gospodarczych między obu krajami. Czy potraficie wywierać wpływ na budowanie równowagi w tym obszarze?
– Polsko-Kazachstańska Izba jest jednym z wielu podmiotów i organizacji, które działają na rozwój współpracy gospodarczej między Polską i Kazachstanem. Nie można przy tym pominąć roli Ambasady Polskie w Astanie, a zwłaszcza Wydziału promocji i Inwestycji RP w Ałmaty, Ambasady Kazachstanu w Warszawie, konsulów honorowych i oczywiście firm polskich i kazachskich. Niemniej faktycznie Polsko-Kazachstańska Izba w ciągu 9 lat stała się źródłem informacji i punktem kontaktowym dla polskich i kazachskich przedsiębiorców. Izba jest członkiem Polsko-Kazachstańskiej międzyrządowej Komisji ds. gospodarczych, Andrzej Stefański, dyrektor Izby został powołany przez Radę Ministrów na Komisarza Świtowej Wystawy EXPO 2017 Astana. Wydajemy dwa razy do roku Polsko-Kazachstański informator gospodarczy, organizujemy misje przyjazdowe i wyjazdowe dla polskich i kazachskich przedsiębiorców i dziennikarzy . Organizujemy spotkania informacyjne dla przedsiębiorców w całej Polsce. Sadzę, że z czasem daje to efekty w postaci dotarcia z informacją o Kazachstanie i Polsce do osób, które będą potrafiły tę wiedzę spożytkować oraz przełoży się na wzrost inwestycji i wymiany handlowej. Niemałą role zaczyna też odgrywać Polonia w Kazachstanie. Ostatnio aktywizuje się nie tylko w sferze kultury, ale sferze biznesowej . Izba ma podpisane stosowne memorandum o współpracy ze Związkiem Polaków w Kazachstanie
– A jeśli chodzi o szczegóły?
Dzięki stałemu kontaktowi z przedsiębiorcami oraz administracją polską i kazachską, możemy przekazywać bezpośrednio problemy, jakie występują i przeszkadzają w rozwoju współpracy gospodarczej. Są możliwości wpływania na uregulowania prawne, aby bardziej sprzyjały współpracy. Pomagamy rozwiązywać spory między polskimi i kazachskimi firmami, często wynikające z niezrozumienia obowiązujących zasad funkcjonowania urzędów i rozliczeń. Należy też podkreślić fakt, że dziennikarze , którzy byli z wizytą w Polsce swymi materiałami tworzą dobry klimat dla współpracy i kształtują pozytywne opinie na temat Polski. Także nasi przedsiębiorcy zaczynają postrzegać Kazachstan jako kraj bliski, co zachęca ich do poszukiwania tam partnerów.
– Z wywiadu, jakiego udzielił nam Pan Ałtaj Abibułłajew, Ambasador Kazachstanu w Polsce wynika, że na pierwszy plan, z punktu widzenia Jego kraju wysuwają się inwestycje. I natychmiast pada nazwa producenta leków, starogardzkiej Polpharmy. Dalej zaś, wspomniany już Informator Ekonomiczny MSZ, jednym tchem, wymienia: firmy branży ropy naftowej i gazu: Petrolinvest, Poszukiwania Nafty i Gazu – Kraków w Kazachstanie Sp. z o.o., Drill-Lab Kazachstan, przedsiębiorstwa branży budowlanej: Cersanit, Selenę, Centrostal-Domstal, VTS Kazachstan, Ulma Construccion, Śnieżkę, dostawców sprzętu dla górnictwa: Tubes International, Grupa Famur.
Sądząc po historii Petrolinvestu nie bardzo jest się czym chwalić. A co z pozostałymi z tej listy?
– O ile mi wiadomo Petrolinvest funkcjonuje w Kazachstanie. Natomiast Polpharma jest wiodącym producentem farmaceutyków w Kazachstanie, Ulma Construccion dostarczyła swoje rusztowania na główne inwestycje w Astanie, Cerasanit. W wielu hotelach w Kazachstanie można zobaczyć ich wyroby. Także Selena, której szef rady nadzorczej Krzysztof Domarecki także wystąpi na forum, rozwija swoje inwestycje w Kazachstanie. Ważne w działaniu na rynku Kazachstanu jest konsekwencja i wytrwałość w działaniu. Działania z „doskoku” nie dadzą efektu.
– Najbardziej spektakularnymi przejawami inicjatyw obu stron są branżowe misje, targi oraz doroczne fora gospodarcze. Z tego, co wiem w Kazachstanie oczekuje się od zagranicznych partnerów nie tylko towarów ale i technologii. Jakie dziedziny i jakie firmy obu krajów są najbardziej aktywne na tym polu?
– Etap prostej wymiany handlowej staje się już przeszłością. Na rynku pojawiają się nowi gracze. Kazachstan wszedł do Unii Celnej i pojawiły się dla polskich firm nowe uwarunkowanie. Rząd Kazachstanu postawił na rozwój sektora rolnego i przetwórstwa płodów rolnych. Następnym sektorem to energetyka a w szczególności odnawialne źródła energii, produkcja materiałów budowlanych, farmacja i medycyna. Ponadto produkcja wyrobów metalowych z zastosowaniem nowoczesnych technologii, aby wyroby były konkurencyjne na rynkach światowych. W tej chwili zapraszamy firmy zainteresowane inwestycjami w Kazachstanie w zakłady przetwórstwa rolnego biorąc pod uwagę fakt, że na miejscu jest surowiec a możliwości zbytu dają kraje Unii Celnej i rynek chiński.
– Przy tej sposobności chciałbym zapytać o zainteresowanie Kazachstanem firm z woj. pomorskiego. Z tego, co wiem w poprzednich latach nasi partnerzy podejmowali w tym kierunku pewne inicjatywy. Czy orientuje się pan z jakim skutkiem?
– Otrzymujemy pytania dotyczące współpracy przedsiębiorców z woj. .pomorskiego z Kazachstanem. Wiem, że pewne kroki podejmowały Wyższa Szkoła Morska w Gdyni, ale nie potrafię odpowiedzieć jak przebiega współpraca. Wiem natomiast, ze Kazachstan ma program budowy floty morskiej i kształcenie kadr, więc z pewnością istniej płaszczyzna dla aktywnej współpracy.
– Interesuje mnie ta kwestia także dlatego, że Gdańsk i Astana są od 20 lat miastami partnerskimi. Od ok. dziesięciu lat daje się jednak zauważyć po naszej stronie wyraźny spadek w podtrzymywaniu kontaktów z Kazachstańskim partnerem. Wynika to, jak mnie poinformowano, m.in. z tego, że formuła partnerstw miast siostrzanych uległa pewnej dewaluacji i staje się rozwiązaniem coraz mniej efektywnym.
Czy Pan Prezes podziela ten pogląd?
– Nie podzielam tego poglądu. Formuła miast siostrzanych w Kazachstanie jest wciąż dobrze widziana i może odgrywać ważną rolę w szczególności dla polskich inwestorów. Być może sytuacja w Gdańsku sytuacja nie dojrzała jeszcze do tego, aby wykorzystać właściwie te umowy. Z naszego punktu widzenia należy podtrzymywać kontakty w ramach zawartej umowy i z informacjami docierać do przedsiębiorców, wówczas zacznie to przynosić wymierne efekty.
– Pytam o to także dlatego, że pieniądze to nie wszystko, a bez znajomości partnerów od strony społecznej, czy kulturalnej ani rusz. Zauważyłem, że wiele w tej dziedzinie robią wyższe uczelnie obu krajów. Zwłaszcza humanistyczne.
– Niezwykle ważne jest poznanie kultury, historii i zwyczajów. Kazachowie znają historię swoich rodzin do siódmego pokolenia. Bez tego nie może odbyć się ślub i wesele. Polacy i Kazachowie maja wiele wspólnego w swojej historii jako losy narodów . Tutaj należy wspomnieć o pozytywnej roli Kazachów, którzy pomogli przeżyć deportowanym do Kazachstanu Polakom. Wraz z Polonią z Kazachstanu Izba dba o groby kazachskich żołnierzy ,który polegli na polskiej ziemi w latach II wojny światowej. Współpraca uczelni, wymiana studentów, wspólne programy-wszystko to zbliża ludzi. Wczorajsi studenci dziś pełnią ważne funkcje m.in. w administracji państwowej stwarzając możliwość na budowanie szerokich i wszechstronnych kontaktów
– Na koniec chciałbym zapytać czego oczekuje Pan po Polsko-Kazachstańskim Forum Gospodarczym?
– Wizyta Prezydenta Nursułtana Nazarbajewa jest niezwykle istotna dla rozwoju współpracy Polsko –Kazachstańskiej w tym gospodarczej. Jest to sygnał, ze Kazachstan postrzega Polskę jako ważnego partnera. W Kazachstanie zaś jest dodatkową pozytywną informacja o Polsce jako kraju przyjaznego temu krajowi. Dla polskich przedsiębiorstw na tamtym terenie jest to bardzo ważne w kontaktach urzędami i przedsiębiorcami . Mam też nadzieję, że na zasadzie wzajemności także kazachstańscy przedsiębiorcy doczekają z naszej freony zniesienia wiz lub uproszczenia procedury uzyskania wizy. Umowy i memoranda, na których podpisanie z niecierpliwością oczekiwały obie strony sygnalizują prawdziwe nowe otwarcie między obu krajami i narodami.
Rozmawiał Adam Grzybowski